Uit in de natuur
Elswout is in het midden van de 17e eeuw gesticht door Carel du Moulin, maar de Amsterdammer Gabriel Marcelis voltooide de eerste aanleg van Elswout. Vele grote architecten werkten in de loop van de eeuwen mee aan de telkens veranderende architectuur. In de loop van de jaren veranderde de stijl van de buitenplaats mee met de veranderende trends; van Hollandse baroktuin tot landschapspark.
De oudste gebouwen, waaronder het poortgebouw en de koetshuizen, dateren uit de 17e eeuw. Het grote huis, de orangerie en modelboerderij zijn in de 19e eeuw ontworpen door Constatijn Muysken, in opdracht van de familie Borski. Uit die tijd stammen ook de vele kleine huisjes en bruggen op deze buitenplaats. De familie Borski was drie generaties lang eigenaar van Elswout. Een bijzonder familielid was Johanna Borski, een van de rijkste vrouwen van de 19e eeuw, die onder andere de Nederlandse Bank en de eerste spoorwegen van ons land financierde.
Op Elswout komen veel verschillende plant- en diersoorten voor. In het bos leven eekhoorns, reeën, vleermuizen en zelfs boommarters. Ook vogels zoals grote bonte specht, buizerd en bosuil voelen zich hier thuis. Je vind hier meer dan 500 soorten paddenstoelen en zo’n 250 verschillende mossen en korstmossen. Naast beschermde planten als tongvaren en stofzaad groeien hier veel stinsenplanten. Vanaf het vroege voorjaar tot in de zomer bloeien er zo’n 60 soorten. Van krokus en narcis tot wilde boshyacint, Italiaanse aronskelk en Haarlems klokkenspel. Door de bijzondere flora en fauna hebben Elswout en de rest van Nationaal Park Zuid- Kennemerland een Natura2000-status en maakt het gebied deel uit van het Europees beschermd natuurnetwerk.
Elswout is een Rijksmonument en wordt beheerd door Staatsbosbeheer. De historie is nog overal zichtbaar in het landschap en gebouwen op de buitenplaats hebben of krijgen een nieuwe functie, zodat deze niet verloren gaan. Bekijk onderstaande reportage waarin boswachter Marieke Schatteleijn vertelt over de historie en natuur op deze 400 jaar oude buitenplaats.
De duinen van Nationaal Park Zuid-Kennemerland horen tot de breedste van ons land. Net achter het duin, waar de wind minder hard waait, ontstond in de loop der eeuwen een ketting van buitenplaatsen. Rijke kooplieden wisten het natuurschoon en de jachtmogelijkheden op waarde te schatten en bouwden er hun buitenhuizen. Buitenplaats Elswout is daar een schitterend voorbeeld van. Met de Oranjerie en romantische prieeltjes, kronkelige paden en beekjes en meer dan 250 jaar oude bomen. Achter Elswout vind je steile duinkloven met in de diepte een mooie waterstroom, een oude zanderij met schitterende duinflora. Hellingbossen om lekker te klauteren en chaletachtige huisjes op de duintoppen.