Allereerst, waarom is dit best een ingewikkelde vraag?
“We krijgen de vraag best vaak. En we merken dan dat mensen graag een heel concreet cijfer willen en dat ze daar een bepaald beeld bij in hun hoofd hebben. Namelijk: bomen kappen is het verdwijnen van bos. Helaas is dat op veel plekken in de wereld natuurlijk ook het geval. Maar wat veel mensen denk ik niet beseffen, is dat goed bosbeheer tweeledig is: je kapt soms bomen, maar daar laat je wel weer bomen voor terugkomen. Dat is duurzaam bosbeheer. Belangrijk om in je achterhoofd te houden als je zo’n concreet kapcijfer wil interpreteren.
Daarnaast is het ook getalsmatig best een ingewikkelde som. Bomen worden om verschillende reden en in verschillende hoeveelheden gekapt. Soms haal je hier en daar een boom weg om een andere boom meer ruimte te geven. En soms kap je een wat groter stuk om een nieuwe generatie bomen op te laten komen of omdat er een ziekte of andere calamiteit was. Doelen van kappen lopen dus uiteen. Maar dat betekent natuurlijk niet dat we niet bijhouden wat we doen.”
Goed om te weten. Maar hoeveel kapt Staatsbosbeheer nou?
“We hebben twee soorten bossen in ons beheer. Allereerst hebben we bos met natuur als hoofdfunctie, waar kap soms als ‘inleidend beheer’ nodig is om de natuur een handje te helpen. In deze bossen kappen we gemiddeld de afgelopen drie jaar circa 0,3% van de totale oppervlakte. Dat komt neer op ongeveer 100 hectare. Hiervan was overigens ca 80% calamiteitenkap door ziekte, sterfte en storm.
Daarnaast hebben we ook ‘multifunctionele bossen’. Naast natuur is hierin ook houtproductie één van de functies. In deze bossen kappen we soms ook langs wegen en paden om het bos veilig en toegankelijk te houden voor recreanten. Bovendien is het ook voor de biodiversiteit goed als een deel van het bos nog jong is. We verjongen daarom regelmatig kleine delen van het bos waar de groei bijna uit is. In de multifunctionele bossen, kappen we jaarlijks ongeveer 0,7% van ons bosareaal. Dat komt neer op ongeveer 385 hectare, hiervan was 78% calamiteit. In beide gevallen blijft bos dus bos.
Soms moet bos plaatsmaken voor herstel van heide of duingebied om zo te zorgen voor meer biodiversiteit. We worden steeds terughoudender met het kappen van bos ten behoeve van andere vormen van natuur. Alleen als er geen realistische alternatieven zijn voor het versterken van de biodiversiteit, komt deze maatregel nog in beeld. De laatste drie jaar is gemiddeld 87 hectare gekapt ten behoeve van omvorming naar andere natuur. Bos dat we om deze reden kappen, wordt altijd 100% gecompenseerd. Dat wil zeggen dat we dat elders net zoveel hectare bos planten.
Ten slotte: je ziet in het bos ook hout langs de wegen liggen dat afkomstig is van ‘dunningen’. Die zijn bedoeld om de beste bomen meer ruimte te geven zodat ze robuuster en dikker kunnen worden. Hun kronen groeien de vrijgekomen ruimte snel weer dicht dus daarmee gaat geen bos verloren. Het gaat hierbij om regelmatig terugkerend onderhoud van het multifunctionele bos en geldt dus voor vrijwel het hele areaal.”
