Droogte
Dit is een weidevogelgebied met een kleibodem over een zandlaag. Door droogte werd de klei keihard. Volwassen vogels konden niet meer met hun snavels in de grond op zoek naar wormen en ook de insecten verdwenen waar de jonge vogels zich mee voeden. We hebben het natuurgebied vergroot door de aanliggende lage landbouwgronden op te komen en vervolgens hebben we sloten gedempt en ervoor gezorgd dat het water trager wegloopt. Hierdoor hebben weidevogels meer kans voldoende voedsel te vinden. Dit vond een paar jaar geleden plaats. Daarna is in samenwerking met Waterschap Scheldestromen het slootpeil met veertig centimeter verhoogd. Het afgelopen voorjaar zagen we voor het eerst resultaat. Het hele gebied was veel natter geworden, in het voorjaar lagen er grote plassen, waardoor het minder hard uitdroogt. Het gebied ligt weer klaar voor de weidevogels.
Bijna alle hoogveengebieden, zoals het Haaksbergerveen, hebben te maken met verdroging. Zonde, omdat natte hoogvenen onder andere bijdragen aan oplossingen voor het klimaatprobleem: waar verdroogd veen zorgt voor CO2-uitstoot, slaat nat hoogveen juist CO-2 op in planten en dieren die er leven. Het bijzondere aan het Haaksbergerveen is dat het nu een van de best herstellende hoogveengebieden is van Nederland. Dankzij een uitgebreid dammen- en stuwenstelsel, dat al in 1976-1986 is aangelegd, krijgt het hoogveen de kans om zich net als vroeger te ontwikkelen. Een stabiele waterstand is een belangrijke voorwaarde voor het behoud van hoogveen. Dit wordt onder meer bereikt door in het natuurgebied meer regenwater vast te houden. Hiervoor is het belangrijk om bomen en opslag (uitlopers/zaailingen van bomen) van vooral grove den en berk te verwijderen. Deze bomen verdampen namelijk per dag tot wel een paar honderd liter water. Kijk hier voor meer informatie.
Dit is een gebied met veel vennen en vochtige heide nabij het Leenderbos en een groot heidegebied. Het is een landschapstype dat zeer afhankelijk is van voldoende grondwater. Het Waterschap De Dommel heeft de afgelopen jaren hier veel landbouwgrond opgekocht en kopen de komende tijd nog meer op. In de Tongelreep zijn vervolgens op regelmatige afstand grote takkenbossen geplaatst uit een aanliggend bos van Staatsbosbeheer. De takkenbossen zijn vergelijkbaar met dammen van bevers, waardoor het water trager door de beek stroomt. Dit heeft geleid tot een opstuwing van de beek tot een meter. Dit is een mooie, natuurlijke en goedkope oplossing. Aan de ene kant zorgt dit ervoor dat er minder grondwater uit het gebied wegstroomt en aan de andere kant zorgt dat ervoor dat het gebied bij hoog water overstroomt. Het is prima als het land van Staatsbosbeheer af en toe overstroomt. Zo dient het ook als waterberging, waardoor een stad als Eindhoven minder last heeft van wateroverlast. We gaan de komende jaren zien of de natte heide en alles wat daar op en tussen leeft hier profijt van gaat hebben.
Dit natuurreservaat bestaat voornamelijk uit zeldzaam blauwgrasland en verder uit vochtige heide, trilveen en veenmosrietland. Het is een van de laatste grote stukken blauwgrasland in west Nederland, een overblijfsel van eeuwenoud agrarisch gebruik. De voornaamste oorzaak van verdroging in dit gebied zijn de door de jaren heen steeds lagere oppervlaktewaterpeilen in de directe omgeving. We nemen hier diverse maatregelen om het water in dit gebied vast te houden en verdroging (en de daarmee gepaarde verzuring) tegen te gaan. Zo zijn er al sinds de jaren ’90 bufferzones om het oude reservaat aangelegd, waarin we het waterpeil hebben verhoogd. Daarnaast hebben we extra slootjes aangelegd, zodat we de percelen natter kunnen houden. Ook zetten we juist in het najaar – wanneer de grondwaterstanden nog laag zijn - het maaiveld onder water (met minder zuur water). De volgende stap is nu om aanvoer van water met een betere kwaliteit vanuit de Nieuwkoopseplassen te realiseren. Ondanks al deze maatregelen zien we helaas dat het grondwater nog steeds blijft zakken. Gelukkig remmen de maatregelen de verdroging van dit unieke natuurgebied wel flink af.