LIFE Nature
LIFE IP Deltanatuur (2016-2022) is een subsidieprogramma van de Europese Unie. Het bekostigt maatregelen en projecten die moeten leiden tot betere samenwerking en efficiënter natuurbeheer in Natura 2000 gebieden. In Nederland richt LIFE IP zich vooral op de grote wateren (deltanatuur). Overheidsinstellingen, natuurorganisaties, waterbeheerders en bedrijven werken in het programma samen. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft de lead. Staatsbosbeheer heeft met EZK het initiatief genomen tot de subsidieaanvraag en is grootste partner in het project.
In de delta komen vele functies samen: landbouw, visserij, natuur, recreatie, klimaatbuffering, hoogwaterbescherming. En dat ook nog eens in het dichtstbevolkte deel van Nederland. Natuurontwikkeling gaat vaak moeizaam omdat er zoveel partijen betrokken zijn. In het programma LIFE IP Deltanatuur worden de botsende belangen onderzocht. Wat is ieders rol en verantwoordelijkheid en hoe zijn die te verbinden? Partijen werken in projecten samen en komen tot gezamenlijke oplossingen, die later naar alle relevante partijen zullen worden uitgedragen, ook als ze niet rechtstreeks bij het programma betrokken zijn.
Grenzeloze natuur als de deltanatuur vraagt om een integrale aanpak die over organisatie- en themagrenzen heen gaat. In de LIFE IP-rojecten doen we kennis en ervaring daarmee op. Wij zetten ons in voor projecten in de Zuidwestelijke Delta en in het Rivierengebied (Smart Rivers). Ook zitten we samen met 7 andere natuurorganisaties in de landelijke Coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers.
Nederland deltaland is wereldwijd toonaangevend in water- en deltamanagement. Sinds de aanleg van de Deltawerken, een technisch en bouwkundig hoogstandje, staat Nederland internationaal op de kaart als expert op het gebied van watermanagement. Maar voortschrijdend inzicht heeft ons geleerd dat onze bouwkundige waterveiligheidsaanpak – die wateren afsloot van hun omgeving – veel nadelige gevolgen heeft voor de natuur en ecosystemen in de delta. De deltanatuur boven water is drastisch veranderd en dreigt in de toekomst verder te verarmen en de kwaliteit van de onderwaternatuur is ronduit slecht te noemen. De huidige beheerstrategie en de Natura 2000-verplichtingen in de nabije toekomst worden steeds lastiger realiseerbaar en duurder. Daarnaast staat Nederland door klimaatverandering voor een aantal uitdagingen van formaat. Hogere watertemperaturen, meer weersextremen en stijging van de zeespiegel zijn er daar enkele van.
Dit alles vraagt om een nieuwe denkrichting in water- en deltamanagement. Daarom ontwikkelde Staatsbosbeheer in de afgelopen jaren samen met partners binnen Life IP Deltanatuur de Natuurwinststrategie Deltanatuur. Een multifunctionele, veerkrachtige delta, gestoeld op een vitale natuur, dat is het doel en wat ons betreft het uitgangspunt voor het beheer van de toekomst. Dit alles is een gedeelde taak die we graag samen met partners vormgeven, vanuit onze gezamenlijke, integrale systeemverantwoordelijkheid.
In de Zuidwestelijke Delta hebben we de cases Grevelingen ontwikkeld. Deze vertaling van de natuurwinststrategie deltanatuur naar het ecosysteem van de Grevelingen, laat zien wat deze strategie in de praktijk kan betekenen. Voor de Zuidwestelijke Delta geldt dat teruggaan naar een geheel open delta, zoals voor de Deltawerken, niet kan. Daarvoor is er te veel veranderd in ons ruimtegebruik, maar ook in de ecologie. Meer ruimte voor de abiotische processen is noodzakelijk. Daarbij vormt werken aan de unieke kenmerken die zorgen voor de grote biodiversiteit en biomassa in deze delta de leidraad: ruimte en tijd geven aan processen, het vormen van gradiënten en het verbeteren en realiseren van verbindingen.
Boswachter Marieke Schatteleijn praat met haar collega’s over de uitdagingen en oplossingen in hun gebied. Zo laten ze samen zien hoe natuurlijke processen ons land beschermen tegen gevolgen van menselijk ingrijpen en bijvoorbeeld de opwarming van de aarde. Bij elkaar vormen de clips een ‘mini-documentaire’ over het belang van onze deltanatuur:
- video Ode aan het water
- video Natuurwinst in de Grevelingen
- video De nijvere bever. Metamorfosein de Millingerwaard
- video De stekelbaars – een klein visjeop een grote reis