Uiterste precisie
De boom werd ontdekt dankzij de oplettendheid van een kraanmachinist van aannemer Fuhler tijdens de aanleg van nieuwe kades rond De Witten. Dit kwetsbaar hoogveenrestant wordt door verdroging bedreigd. De werkzaamheden vereisten uiterste precisie, omdat de waterdichte gliedelaag onder het veen absoluut intact moest blijven. Deze ondoorlatende bodemlaag van leem of klei voorkomt dat regenwater uit het hoogveen wegstroomt. Dankzij de ervaring in natuurherstel wist de kraanmachinist de zomereik veilig te stellen, zonder de kwetsbare bodemlaag aan te tasten.
Gemummificeerd
De boom is niet versteend, maar wel veel harder dan vers hout. Het veen heeft de boom als het ware gemummificeerd, waarbij het oorspronkelijke hout deels is omgezet in veenachtig materiaal, dat geen echte houtstructuur meer vertoont, maar ook niet volledig is vergaan. Hierdoor is de zomereik bijzonder goed bewaard gebleven.
Hij ligt nu bij het beheerkantoor van Staatsbosbeheer in Schoonoord. "We kijken of de boom of een deel ervan behouden kan blijven voor verder onderzoek of tentoonstelling. We weten nog niet zeker of dit technisch mogelijk is en of we de middelen hebben,” zegt boswachter Ruben Kluit. “Maar de vondst is hoe dan ook van grote waarde voor ons begrip van het landschap en de geschiedenis van dit gebied.”
Nieuwe vragen
De vondst roept nieuwe vragen op over de ontstaansgeschiedenis van het hoogveen, dat in deze omgeving tot nu toe werd geschat op 5000 jaar oud. Dit idee was gebaseerd op eerdere archeologische en geologische vondsten, die aangaven dat hoogveen zich pas in het Holoceen voldoende ontwikkelde om een levend veenlandschap te vormen. Hoe deze boom zoveel jaar daarvoor al zo goed bewaard kon blijven is dus een mysterie.
Hoogveen van grote waarde
De Witten is een van de laatste overgebleven hoogveengebieden in Nederland. Hoogveen speelt niet alleen een cruciale rol in het behoud van biodiversiteit, maar ook in het tegengaan van klimaatverandering door de opslag van CO₂. Dankzij recente natuurherstelmaatregelen, zoals de aanleg van nieuwe kades, is het gebied nu toekomstbestendig gemaakt.
