Ameland is een oud eiland; al in de achtste eeuw woonden er mensen. Toen was het veel groter. De zee heeft in de loop der tijd grote stukken weggeslagen. Complete dorpen verdwenen, zoals Sier en Oerd. Rond 1800 was er niet meer over dan drie duinbogen: kleine eilandjes waarachter dorpen lagen. Door ze met dijken aan elkaar te verbinden, is het huidige Ameland ontstaan. Aan de zuidkant van de dijken kon land aanslibben. Het nieuwe land werd ingepolderd. Zo werd Ameland weer een eiland van formaat, waar een ongekend aantal planten- en vogelsoorten hun thuis hebben gevonden.
Maar eigenlijk is dit veelzijdige Waddeneiland nog steeds in beweging. Werden de duinen eerst vastgelegd met helmgras en bossen, nu mag het zand voorzichtig weer stuiven. Op sommige plekken heeft Staatsbosbeheer als experiment een deel van de begroeiing afgebrand. Hierdoor krijgt het zand vrij spel. Bijzondere plantjes als dwergvlas en dwergbies krijgen zo weer een kans. Ook de zee neemt zijn vrijheid. Aan de noordkant van het eiland heeft het zeewater een heleboel zand aangevoerd. Daardoor is het ‘groene strand’ ontstaan. Een ideale foerageerplek voor vogels.
Het zoute en zoete water op Ameland zorgt voor een ongekende rijkdom aan planten. Van de 1400 plantensoorten die Nederland telt, komen er zo’n 500 op dit smalle strookje land tussen Wadden- en Noordzee voor. ’s Zomers bloeien de gele teunisbloem en de blauwe zeedistel. In de natte duinvalleien staan dan ook orchideeën in bloei. Aan het eind van de zomer kleurt de klokjesgentiaan blauw. In de binnenduinen groeit de duindoorn. In de herfst dragen de struiken fel oranje bessen, waarvan heerlijke siroop wordt gemaakt.
Miljoenen vogels doen zich tegoed aan wat de zee brengt. Zodra het wad droogvalt, gaan ze op zoek naar voedsel: kokkels, mosselen, slakken, garnalen. Ze hebben maar beperkt de tijd voordat het water weer opkomt. Dan is het afgelopen, vooral voor de vogels met de korte pootjes. De Engelsmanplaat, een hoge zandplaat tussen Ameland en Schiermonnikoog, is een prima hoogwatervluchtplaats
Wil je meer weten over Ameland en de mensen die er voor Staatsbosbeheer werken? Bekijk het jaarbeeld.