Natuurgebied
De open ruimte, het vlakke land... Waterland geeft zijn geheimen pas prijs, als je er oog voor hebt. Dan blijkt een uitgedroogde koeienvlaai in het veld ineens een springlevende haas. En herken je het watervlugge dier dat over de weg springt als een wezel op jacht. Waterland is een gebied voor fijnproevers.
Eeuwenoude dijkjes en landwegen slingeren door de dorpen. De klok lijkt hier langzamer te tikken. Holysloot, Jisp en het deftige Broek in Waterland. Oude bruggetjes en prachtige houten huizen. Zwaardere constructies hadden op de zompige veenbodem geen zin. Ook de steden van Waterland zijn een en al historie. Als je kaas koopt in Edam, sta er dan eens bij stil, dat dit in de 14e eeuw een belangrijke havenstad was. Met tientallen werven. En je kunt paling happen in Monnickendam, dankzij het geploeter van honderden monniken. Zij damden eeuwen terug een meertje van de Gouwzee af.
De veenmosrietlanden van het Kwadijkse Vlot zien helemaal roze in het voorjaar. Het schrale grasland is te nat voor koeien. Daardoor wordt het land overspoeld door een zee van koekoeksbloemen. In het Oostzanerveld moeten de boeren met een bootje naar het land. Het veenweidegebied van Varkensland kun je het beste in een roeiboot of kano verkennen. De kerktorens als oriëntatie. Typische houten weidemolentjes houden het hier nog een beetje droog.
Waterland is een paradijs voor vele vogels. Het is het belangrijkste broedgebied voor weidevogels in Europa. Kieviten en tureluurs zwieren sierlijk door de lucht. Grutto’s benen op hun lange poten door de wei. Hun gevoelige snavels boren in de bodem naar beestjes. Een watersnip vliegt mekkerend op. Graslanden en sloten wemelen van het voedsel. Rietkragen en moerasbosjes vormen veilige broed- en slaapplaatsen. De echte weidevogels broeden open en bloot in het gras. Met goed zicht op de vijand. ’s Winters, als Waterland is omgetoverd tot een schaatsparadijs, strijken weer andere vogels neer. Dan maken tienduizenden goudplevieren en smienten een stop tijdens de trek.
In het IJmeer, net uit de kust bij Durgerdam, ligt Vuurtoreneiland. Op de kop van polder IJdoorn stond al in de 18e eeuw een stenen vuurtoren voor de navigatie op de Zuiderzee. Door de sterke golfslag spoelde een deel van het land geleidelijk weg, waardoor het eiland ontstond.
Vuurtoreneiland is onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Samen met Pampus en Fort Diemerdam verdedigde dit stipje in het IJmeer de mond van het IJ en de hoofdstad tegen aanvallen vanaf de Zuiderzee. De huidige vuurtoren, een metalen constructie, dateert uit 1893. In 2018 werd hij gerestaureerd en kon de lamp weer branden in de enige vuurtoren van Amsterdam.
Het eiland is alleen per boot toegankelijk voor bezoekers van restaurant Vuurtoreneiland. In de zomer is het heerlijk toeven in het Zomerrestaurant in een tijdelijke kas, en in de winter opent het Winterrestaurant zijn deuren in de gerestaureerde kazerne. De vaartocht naar het eiland is een belevenis op zich.
