Natuurbeheer

5 vragen over het pachten van natuurgrond

Staatsbosbeheer verpacht circa veertigduizend hectare natuurgebied aan zo’n drieduizend boeren voor agrarisch medegebruik. Waarom doen we dat eigenlijk en wat heeft de natuur hier aan?

1. Waarom verpacht Staatsbosbeheer natuurgrond?

We verpachten verschillende soorten grond aan boeren, vooral veel grasland. Dit doen we om meerdere redenen. Op de eerste plaats omdat we dat beheer niet allemaal zelf kunnen doen. Het maaien van dit soort graslanden moet bijvoorbeeld vaak in juni of juli gebeuren. Het is voor ons teveel werk om al die percelen in die periode te maaien. Daar kunnen we wat hulp bij gebruiken. Maar we verpachten ook om de omgeving meer bij de natuurgebieden te betrekken. Bovendien versterken wij en boeren elkaars gebiedskennis wat het beheer ten goede komt. Hierbij werken we het liefst samen met natuurinclusieve en duurzame boeren. Zo realiseren we sneller onze natuur- en klimaatdoelstellingen en leveren we samen met onze pachters een belangrijke bijdrage aan de landbouwtransitie in Nederland.

2. Wat heeft de natuur daar aan?

Ook bij de grond die wij verpachten, staat de natuurwaarde bovenaan. Pachters beheren deze natuurgronden grotendeels door slechts een of twee keer te maaien, niet of beperkt te bemesten en beperkt vee te laten grazen. Zij zorgen met deze beperkte werkzaamheden voor zoveel mogelijk biodiversiteit. Zo kent een kruidenrijk grasland niet alleen veel soorten planten, maar is het ook goed leefgebied voor onder meer vogels en insecten. Door samenwerkingen met natuurinclusieve boeren profiteert de natuur nog meer. Want zij beheren niet alleen de gepachte natuurgrond, maar zorgen ook voor meer biodiversiteit op hun eigen grond. Juist omdat hun land vaak aan een natuurgebied grenst, maakt dit het hele gebied gezonder.

3. Wat hebben boeren er aan?

Voor boeren kan zo’n extra stuk grond aantrekkelijk zijn, omdat ze het maaisel als voer voor hun vee kunnen gebruiken of om hun vee te laten grazen. Daarnaast genieten veel boeren ook van alles wat groeit en bloeit in zo’n gebied. Voor natuurinclusieve en duurzame boeren is pachten vaak noodzakelijk. Omdat zij door de extensivering van de bedrijfsvoering op hun eigen gronden minder vee per hectare kunnen houden, hebben ze meer land nodig.

4. Verdient Staatsbosbeheer geld aan het verpachten?

Verpachten zorgt voor inkomsten, en die inkomsten hebben we nodig voor het beheer van onze gebieden. Wij ontvangen SNL-subsidie van de provincies voor natuurbeheer. Per natuurtype geldt hiervoor een vastgesteld bedrag, afhankelijk van de hoeveelheid werk die nodig is voor het beheer. Bij het bepalen van dat subsidiebedrag is al rekening gehouden met de te verwachten opbrengsten. Zonder die verwachte opbrengsten zou het subsidiebedrag hoger zijn. Naast pacht zorgt bijvoorbeeld ook houtverkoop voor opbrengsten.”

5. Wie mogen er grond pachten?

In principe alle agrarische ondernemers met een pachtcertificaat. Maar aan wie een stuk natuurgrond wordt gegund, hangt van meerdere factoren af. Als onderdeel van de overheid zijn we verplicht om bij nieuwe of aflopende contracten een openbare selectieprocedure toe te passen. Hiervoor stellen we objectieve, toetsbare en redelijke criteria vast. Kwaliteit van het natuurbeheer, duurzame bedrijfsvoering, opleiding en nabijheid spelen hierin een grote rol. De hoogte van een bieding is daarmee niet alleen bepalend voor de uitkomst van de inschrijving. Het liefst werken wij samen met natuurinclusieve boeren, omdat de natuur daar het meeste baat bij heeft.

Uitgelicht