Locatie
De Jezuïtenwaai, Pannerdense Waard en Revensweert. In de Oude Rijnstrangen, een gebied aan de oostkant van de Gelderse Poort, tussen Nijmegen, Arnhem en de Duitse grens.
Looptijd
Najaar 2024
Ontwikkeling Oude Rijnstrangen
Als gevolg van het afsluiten van de Spijkse Overlaat halverwege de vorige eeuw en de bouw van gemaal Kandia, verdween de laatste dynamiek in Rijnstrangen. In de jaren zeventig en tachtig ontstond hierdoor een vegetatie van vooral mattenbies en riet. Door menselijk ingrijpen had een andere, heel waardevolle, natuur zich ontwikkeld. Om deze natuur te behouden was ingrijpen nodig anders zou het rietmoeras op termijn plaatsmaken voor bos. Jarenlang was het waterpeil in de Oude Rijnstrangen meer afgestemd op de landbouw en ging de natuur in het gebied sterk in kwaliteit achteruit. Zo verdween in 2005 de laatste roerdomp uit het gebied.
Rietbeheer is balanceren
Rietbeheer betekent balanceren tussen nat en droog. Een passend peilbesluit is daarbij essentieel. In 2016 heeft Waterschap Rijn en IJssel een nieuw peilbesluit vastgesteld waarin de natuur ook een plek heeft. Bij hoogwater mag het peil in de Rijnstrangen beperkt meestijgen en één keer in de vier jaar mag het gebied deels droogvallen. Af en toe periodes van droogte is goed voor rietmoerassen om rietuitbreiding mogelijk te maken. Jarenlang heeft organisch materiaal zich opgehoopt onder water. Hierdoor verjongde het rietmoeras niet. Door de tijdelijke droogval gaat organisch materiaal oxideren en wordt de structuur van deze laag weer doordringbaar voor rietwortels en andere moerasplanten. De bodem van het moeras klinkt in en een deel van de organische bodem vergaat. Dit is de tijd dat riet lange uitlopers vormt waardoor het zich razendsnel kan uitbreiden. We zien resultaat, zowel in groei van riet als de vogels. De roerdomp is terug. En niet alleen de roerdomp profiteert, ook de grote karekiet en het woudaapje.
Herstel moerasvegetaties
Sinds de verbetering van de waterhuishouding werken we tijdens de droogval aan herstel van moerasvegetaties met waterriet. We beschermen kiemende mattenbies en riet en planten jonge planten aan om de ontwikkeling van de rietvelden en rietkragen een voorsprong te geven. De droogval is hét moment om met kleine machines en te voet deze werkzaamheden uit te voeren. In het verleden zagen we tijdens een langdurige droogte massaal kiemende mattenbies en uitbreidend riet. Dit werd allemaal opgegeten door herbivore watervogels zoals meerkoet, knobbelzwaan en ganzen. Op plekken waar in het verleden ook riet en velden met mattenbies groeiden wordt nu bescherming geplaatst om de jonge planten en kiemende mattenbies en riet te beschermen. Deze bescherming bestaat uit een afrastering voorzien van gaas en draad. De verwachting is dat over een paar jaar er weer een veel grotere oppervlakte met deze moerasvegetatie is. De bescherming kan dan weer weggehaald worden.
Scheuren in de bodem
In 2024 wordt er gewerkt in de Jezuïtenwaai, Pannerdense Waard en Revensweert. Waar wanneer gewerkt kan worden is mede afhankelijk van hoe droog het gebied is. Belangrijk is dat het water helemaal is weggetrokken en de bodem begint te scheuren. Deze scheuren dienen als natuurlijke afwateringsgootjes bij neerslag. De oude rivierlopen blijven nog een tijdje droogliggen.
Samenwerking
De werkzaamheden worden in samenwerking met Waterschap Rijn en IJssel en provincie Gelderland uitgevoerd.
