Werk in uitvoering
Staatsbosbeheer werkt in het kader van het Europese LIFE IP programma aan het herstel van de getijdennatuur in de Grevelingen.
Grevelingen, op de grens van Zuid-Holland en Zeeland.
2016 - 2024
De Grevelingen is onderdeel van de Nederlandse delta, het gebied waar enkele grote Europese rivieren en de Noordzee samenkomen. Sinds de aanleg van de Deltawerken is de Grevelingen echter afgedamd. De Grevelingen is sindsdien het grootste zoutwatermeer in Europa.
Met de aanleg van de dam is de verbinding met zee verbroken. De natuurlijke dynamiek van een deltagebied is tot stilstand gekomen. Dat heeft gevolgen voor de waterkwaliteit (minder zuurstof) en de oevers (erosie) in de Grevelingen. Staatsbosbosbeheer wil, samen met partners, de getijdennatuur in de Grevelingen onderzoeken en herstellen.
We verzamelen en delen de huidige kennis over het ecosysteem, met name over de relatie tussen onderwaternatuur en bovenwaternatuur. We doen verschillende pilotprojecten en experimenten om de effecten van getijde op de natuur te kunnen vaststellen. Zo creëren of vergroten we een aantal vogeleilanden (Markenje, Kabbelaarsbank, Stampersplaat) voor kustbroedvogels. We inventariseren de effecten van de herintroductie van getij voor de onder- en bovenwaternatuur. En samen met partners (stakeholders, rijksoverheden en beheerders) bekijken we welke programma’s en projecten er lopen en hoe die (beter) op elkaar afgestemd kunnen worden.
Samen met partners binnen Life IP Deltanatuur ontwikkelden we de natuurwinststrategie deltanatuur. Een multifunctionele, veerkrachtige delta, gestoeld op een vitale natuur, dat is het doel en wat ons betreft het uitgangspunt voor het beheer van de toekomst. In de Zuidwestelijke Delta hebben wij de cases Grevelingen ontwikkeld, een vertaling naar het ecosysteem van de Grevelingen, die laat zien wat deze strategie in de praktijk kan betekenen. Voor de Zuidwestelijke Delta geldt dat teruggaan naar een open delta zoals voor de Deltawerken niet kan, daarvoor is er te veel veranderd in ons ruimtegebruik, maar ook in de ecologie. Meer ruimte voor de abiotische processen is noodzakelijk. Daarbij vormen ruimte en tijd geven aan processen, vormen van gradiënten en verbeteren en realiseren van verbindingen de leidraad. De natuurwinststrategie is uitgewerkt voor natuur als de basis voor een toekomstbestendige delta en rivierenland. Lees meer: rapport Natuurwinststrategie deltanatuur - casus Grevelingen (PDF)
Vroeger waren er op grote schaal oesterbanken en mosselbanken aanwezig in de zoute wateren. Dit zijn de ‘koraalriffen’ van ons land. De natuurlijke riffen hebben 60 procent meer soortenrijkdom dan andere onderwaterplekken met een zandbodem. Deze harde onderwaterstructuren zijn sterk afgenomen door menselijke activiteiten en het herstel daarvan past bij het herstel van de onderwaternatuur. Met het slim faciliteren van deze onderwaterriffen blijken ze ook nog eens erosie te kunnen verminderen van bijvoorbeeld broedvogeleilanden en schorren. Hiervoor heeft Staatsbosbeheer in het kader van Life IP Deltanatuur een verkennend onderzoek laten uitvoeren in de Grevelingen. Hierover lees je meer in het rapport: Erosie-remmende maatregelen voor het behoud van vogeleilanden in het Grevelingenmeer.
In de Grevelingen zijn vooral de aanleg van de vogeleilanden en de monitoringactiviteiten zichtbaar.
Staatsbosbeheer werkt in opdracht van het Ministerie van LNV, vanuit het Europese LIFE IP programma. Het project wordt gefinancierd vanuit LIFE IP, met cofinanciering vanuit verschillende overheden zoals het Ministerie van LNV, Provincie Zeeland, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer.