Ruimte voor water
Grevelingen, Biesbosch en Haringvliet vormen samen de Zuidwestelijke delta. Het gebied meet totaal circa 29.000 hectare en ligt op de grens van de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant. Samen met partners willen we de Zuidwestelijke delta verder ontwikkelen tot een Nationaal Park NL Delta. NLDelta is een ambitieus programma waarin overheden, organisaties en bewoners werken aan het behoud en de ontwikkeling van natuur en de beleving daarvan. Met elkaar zetten we de schouders onder projecten die leiden tot robuuste oer-Hollandse deltanatuur, goede recreatieve voorzieningen, efficiënte vervoersverbindingen en stimulering van toerisme.
Het Grevelingenmeer is het grootste zoutwatermeer van West-Europa. Het ligt tussen de eilanden Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland, op de grens van de provincies Zuid-Holland en Zeeland. Het gebied meet 13.872 hectare en is beschermd Natura2000-gebied. Staatsbosbeheer (2/3 deel) en Rijkswaterstaat (1/3 deel) zijn de eigenaren. In het kader van de Deltawerken is het Grevelingenmeer door de Grevelingendam (1965) en de Brouwersdam (1971) van de zee afgesloten. Daarmee werd de zeearm een meer.
Kustbroedvogels broeden graag op kale oevers: op schelpen en zand. Die zijn in delta schaars geworden. In de Grevelingen verdwenen de kale oevers na de afdamming. Na goed overleg heeft Rijkswaterstaat het waterpeil in de winter een paar centimeter hoger ingesteld. Zo spoelt enkele maanden per jaar zout water over de oevers. Als in het voorjaar het waterpeil omlaag gaat, zijn de oevers helemaal kaal. Met deze eenvoudige maatregel boekten we groot succes voor de natuur. Inmiddels hebben Rijk en regio besloten beperkt het getij terug te brengen in de Grevelingen. Meer dynamiek en schoner water zal dat opleveren. Samen met Rijkswaterstaat en andere partijen kiezen we de maatregelen die nodig zijn om in de nieuwe omstandigheden een robuust ecosysteem te creëren. Meer informatie: Natuurwinststrategie deltanatuur, casus Grevelingen.
Onze natuurgebieden in de Biesbosch maken deel uit van Nationaal Park De Biesbosch. Het park meet ongeveer 8.000 hectare beschermd natuurgebied. De Biesbosch ligt op de grens van Zuid-Holland en Noord-Brabant en bestaat uit 3 delen: Hollandse Biesbosch, Dordtse Biesbosch en Brabantse Biesbosch. Het is een waterrijk natuur- en recreatiegebied met zoetwatergetijden, kreken en wilgenvloedbossen. In de Biesbosch vind je landbouw, recreatie, en ook zijn er speciaal aangelegde spaarbekkens voor de opslag van schoon oppervlaktewater voor drinkwater.
Het Haringvliet in Zuid-Holland is een zoete rivierarm van zo'n 7.000 hectare, en een eldorado voor watersporters en natuurliefhebbers. Voor 1970 stond het Haringvliet nog in open verbinding met de Noordzee. Er was volop getij en een geleidelijke overgang van zout naar zoet water. Omdat bomen geen zout verdragen was het landschap langs het Haringvliet altijd heel open. De Haringvlietdam, één van de grote Deltawerken, bracht hier radicaal verandering in: het Haringvliet verloor zijn getij met brakke natuur en werd zoet. Nu zie je vanaf Numansdorp overal doorgeschoten wilgenbossen verschijnen.
Met het Kierbesluit van 2003, waarbij de Haringvlietsluizen permanent op een kier komen te staan, wordt de natuurlijke overgang van zout naar zoet water hersteld. Dit is heel belangrijk voor trekvissen, die nu weer makkelijk de rivier kunnen optrekken. Vanaf november 2018 is de sluis regelmatig op een kier.
Met de programma’s Deltanatuur Zuidwestelijke Delta, NLDelta en Droomfonds werken we samen met andere partijen aan de toekomst van deze bijzondere natuur. Gezamenlijk willen we de samenhang in het natuurlijk systeem van de Zuidwestelijke Delta te verbeteren. Met andere beheerders gaan we in gesprek om de kansen voor de natuur te optimaliseren en te verbinden. Daarbij is ook het duurzaam benutten van de wateren onderwerp van gesprek. We zoeken naar kansen om op slimme wijze het natuurlijk kapitaal te benutten zonder dat dit ten koste van de natuur gebeurt.
Deltanatuur Zuidwestelijke Delta is onderdeel van ons Programma Deltanatuur. Hierin stellen we onze kennis, ervaring en gronden beschikbaar om belangrijke Europese, landelijke en provinciale natuurdoelen voor de delta te realiseren. Het programma Deltanatuur sluit aan bij het programma Ecologie Grote Wateren van de Rijksoverheid én bij Europese programma’s zoals Natura 2000 en Kaderrichtlijn Water (KRW). De uitvoering gebeurt vanuit vijf deelgebieden: Wadden, Grote rivieren, Zuidwestelijke Delta, IJsselmeer en Noordzeekust.
25 jaar na de voltooiing van de deltawerken presenteert Staatsbosbeheer een nieuwe ecologische strategie voor de Zuidwestelijke Delta. Tot stand gekomen met een bijdrage van het financieringsinstrument LIFE van de Europese Unie. Bekijk hieronder de video of lees de Natuurwinststrategie deltanatuur.