Terug

Werk in uitvoering

Natuurherstel Moerputten

De Moerputten was van oudsher een moerasgebied met moerasbos, laagveen en uitbundig bloeiende hooilanden. Verdroging en stikstofdepositie tasten de natuur aan. Staatsbosbeheer neemt maatregelen om de natuurwaarden in dit Natura 2000-gebied te behouden. We houden het mineraalrijke kwelwater vast en voeren een extra maaironde uit. Zo maken we het gebied robuuster en krijgen planten en dieren die hier thuishoren de kans zich te vestigen.

De Moerputten wordt steeds natter, het kwelwater komt in de velden omhoog en het blauwgrasland breidt zich langzaam uit.

Locatie

Moerputten, Groene Woud (Noord-Brabant).

Looptijd

2021 - 2029

IJzerrijk kwelwater

In de Moerputten komt water vanuit de bodem omhoog. Regenwater dat kilometers verderop, in hoger gelegen gebieden valt, stroomt via ondergrondse waterstromen richting de Maas. In de omgeving van ’s-Hertogenbosch komt dit grondwater aan de oppervlakte. Water dat uit de bodem omhoog komt noemen we kwelwater. Dit kwelwater is van bijzondere kwaliteit, het is zeer mineraalrijk. Een aantal jaar terug zijn in de Moerputten sloten gedempt en stuwen geplaatst. Zo houden we het kwelwater vast en wordt het niet meer versnelt afgevoerd.

De Moerputten is verbonden met ’s-Hertogenbosch. Recreatie en natuur gaan hier hand in hand. Door de ontwikkelingen in het natuurherstel zijn er een aantal maatregelen nodig om de toegankelijkheid van de Moerputten te blijven waarborgen.

Wandelroute tijdelijk gesloten

De Gele Bruggenroute is van 16 september 2024 tot en met januari 2025 tijdelijk afgesloten wegens werkzaamheden aan het wandelpad en onderhoudswerkzaamheden aan de Moerputtenbrug. Tot zondag 6 oktober 2024 is de Moerputtenbrug vanaf P-plaats Deutersestraat en de spoordijk bereikbaar. Het onderhoud van de brug is naar verwachting in januari 2025 klaar. Dan is ook de wandelroute weer toegankelijk.

Werkzaamheden

Door de ontwikkelingen in het natuurherstel wordt de Moerputten natter en zijn er aanpassingen nodig aan de paden. Ook doen we een volgende stap om de kwaliteit van het hydrologisch systeem te verbeteren en zo de bijzondere natuur in stand te houden en uit te breiden. Een overzicht van de geplande werkzaamheden:

  • september / oktober 2024: ophogen wandelpad ter hoogte van de Deutersestraat.
    Doordat kwelwater wordt vastgehouden in de Moerputten, worden de hooilanden natter. Het gevolg was een modderig wandelpad in de wintermaanden, aan de zuidkant van het gebied. We hogen dit pad op, zodat het weer jaarrond goed begaanbaar is. Ook plaatsen we een afscheiding van palen en gladdraad langs het wandelpad om het verstorende effect van lopen in de hooilanden te weren.

  • september / oktober 2024: corridor in houtwal voor verspreiding insecten en vlinders, zoals pimpernelblauwtje.
    Vochtige hooilanden betekent meer bloemen en dat betekent meer insecten. We zorgen dat de insecten zich kunnen verplaatsen naar naastgelegen hooilandjes. Daarvoor maken we een opening (corridor) in een houtwal en bomenrij tussen ttwee percelen. Hiervoor halen we een paar bomen weg.

  • september / oktober 2024: verondiepen watergang
    Om het kwelwater op deze plek nog beter vast te kunnen houden wordt een watergang aan de zuidzijde van de Moerputten verondiept. De ondiepe greppel die aanwezig blijft, zorgt dat overtollig regenwater afgevoerd wordt.

  • mei / juni, jaarlijks: vroege maaironde
    In het voorjaar doen we een extra maaironde. Dit is nodig om de hoge concentratie stikstof af te voeren die neerslaat vanuit de lucht. Het hoge gehalte aan stikstof verrijkt de bodem. Overmatige groei van onder andere grassen en braam zijn het gevolg. Deze planten nemen de groeiplaats in van planten die thuishoren in dit van oorsprong voedselarme milieu. Door het maaibeheer verschralen we de bodem en krijgen deze planten weer een kans.

De Moerputten kleurt blauw

In 2010 werd de eerste stap gezet voor natuurherstel in de Moerputten, onder andere via het LIFE+ project Blues in the Marshes dat in 2017 werd afgerond. In de jaren daarna kwam het gebied tot rust en keerden soorten langzaam maar zeker terug. De Moerputten wordt steeds natter, het kwelwater komt in de velden omhoog. Dat is een goed teken voor de natuur en het blauwgrasland breidt zich langzaam uit. Op de hooilanden bloeit echte koekoeksbloem, moeraskartelblad, grote pimpernel en blauwe knoop. Met de vlinder pimpernelblauwtje gaat het steeds beter. In de zomer kun je de bruine kiekendief laag over de rietkragen zien vliegen op zoek naar voedsel. Om insecten en vogels nog meer voedsel te geven leggen we kleine akkertjes aan met zogenaamde ‘keverbanken’. Op de hooilanden vliegen graspiepers en in de rietkragen hoor je de karekiet zingen.

Samenwerking

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Via aanvullende natuurherstelmaatregelen wil het ministerie een impuls geven aan herstelmaatregelen die gericht zijn op habitattypen en soorten die gevoelig zijn voor stikstof in Natura 2000-gebieden.

Voor de totstandkoming van de projecten werken Provincie Noord-Brabant, Waterschap De Dommel en Staatsbosbeheer nauw samen in dit project. De herstelmaatregelen zijn gericht op het in standhouden en versterken van habitattypen en doelsoorten in dit Natura 2000-gebied.

Contact
boswachter met verrekijker
Kitty Westgeest Projectleider
Meer over dit onderwerp