Natuurgebied
De natuurgebieden in Westerwolde lijken willekeurig te zijn uitgestrooid. Hier een bosje, daar een stuk heide of een ven. Kleinschaliger kun je het niet bedenken.
Het landschap van Westerwolde is intiem. Akkers, hooilanden, houtwallen en plukken bos wisselen elkaar af. Boerderijen en buurtschappen ademen de sfeer van vroeger. Dwars door Westerwolde kronkelt de Ruiten Aa. In de vroege zomer zien de beekoevers paars van kattenstaart en wilgenroosje.
In het gehucht Ter Borg heeft de tijd eeuwen stilgestaan. Er staan 4 boerderijen en een 17de-eeuwse schaapskooi. Rondom liggen kleine akkers en houtwallen. Sommige eiken zijn wel 200 jaar oud. En zo dik dat je ze niet kunt omarmen.
De Giezelbaarg of Geselberg neemt je mee terug naar duistere activiteiten in Westerwolde. Tot 1803 werden hier vonnissen voltrokken die in de nabijgelegen burcht te Wedde werden geveld. Op deze zandheuvel werden veroordeelden gegeseld, opgehangen of verbrand. Aan het einde van de 16e eeuw zijn er 22 mannen en vrouwen omgebracht op beschuldiging van tovenarij. Je vindt er nu nog een zandheuvel met een monument, met de namen van de slachtoffers van deze heksenvervolgingen in Westerwolde. Toegankelijk vanaf de Westerweg/Meiënweg in Wessinghuizen (Vlagtwedde).
Het mooiste wandelgebied vind je rond het buurtschap Ter Wupping. Daar liggen bolle akkers, hooilanden en houtwallen. De velden golven. Dat komt omdat ze op oude stuifduinen liggen. Eeuwen geleden werden ze opgeworpen door de beek de Ruiten Aa. Deze meanderende beek is de ruggengraat van Westerwolde. Wandelend of fietsend door het gebied steek je de beek regelmatig over. In de lente kleuren de dotterbloemen het beekdal geel.
De bossen in Ter Apel behoren tot de oudste bossen van de provincie Groningen. Ze werden al rond het jaar 800 aangeplant. Het bos is toegankelijk voor honden, mits ze aangelijnd zijn. De bossen rond klooster Ter Apel zijn redelijk goed toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking.
In 200 jaar is de akkerbouw op de hoger gelegen essen langs de Ruiten Aa flink veranderd. Op de kaart van 1832 nog 140 akkers. In de loop der jaren werden dat 8 grootschalige akkers. In het project ESsentie op de Westeresch werken pachters, provincie Groningen, Werkgroep Grauwe Kiekendief, Rijksuniversiteit Groningen en Staatsbosbeheer samen aan natuurinclusieve landbouw. De historische indeling is hiervoor deels hersteld; de es bestaat nu uit 40 kleinere akkers, in stroken. Op deze akkers groeit een diversiteit aan gewassen, zoals boekweit en bonen. En ook op de es stroken vogelakker vol bloemen en grassen en zandpaden met bloemrijke bermen. Zo werken we hier aan een duurzame vorm van landbouw, die meer biodiversiteit combineert met een rendabele bedrijfsvoering in een prachtig cultuurhistorisch landschap. Via wandelroute Westerwolds Essenpad of deverhalenvangroningen.nl ontdek je nog veel meer over het project.
Kijktip: op YouTube vind je de uitgebreide documentaire (22 min.) over het project ESsentie op de Westeresch. Leestip: Er is een online magazine gemaakt over de natuurinrichting in Westerwolde.